Δεκέμβριος 2015

Δημιοσιευση στο Περιοδικο Οινοχοος Τεύχος 49 | Δεκ. 2015

Τα τελευταία χρόνια έχω βρεθεί σε πολλές συζητήσεις ειδικών οι οποίοι δυσφορούν με την έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών στην αγορά του κρασιού, και ειδικά σε θέματα οργάνωσης και marketing. Απορούν πως ο κλάδος στις περισσότερες χώρες του κόσμου μπορεί να εργάζεται με όλους αυτούς τους παθιασμένους μεν, ανειδίκευτους δε, και όχι με επαγγελματίες.

Όμως το κρασί είναι ένα πολιτισμικό προϊόν, όπως π.χ. η μουσική και η ποιότητα είναι δύσκολο να ορισθεί. Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι με το πάθος τους είναι εκείνοι που δημιουργούν τις τάσεις, διαμορφώνουν την εικόνα και την αξία του του εκάστοτε πολιτισμικού προϊόντος και το οδηγούν με επιτυχία στο μέλλον.

Όσο το  κρασί δεν είναι απλά ένα καταναλωτικό προϊόν αλλά τόσο και η επιχειρηματικότητα στο χώρο του κρασιού, δεν είναι απλά μόνο παραγωγή και πώληση. Σήμερα αυτό που θα ορίζαμε ως αγορά του κρασιού, περιλαμβάνει ένα πλήθος αλληλένδετων υπηρεσιών, που στόχο έχουν να προσφέρουν μια μοναδική απολαυστική εμπειρία με πρωταγωνιστή ή συνοδό το κρασί. Στην σύνθετη αυτή εικόνα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η επιχειρηματικότητα δεν αναπτύσσεται μόνο στον πραγματικό χρόνο και χώρο αλλά και στον ψηφιακό, ανοίγοντας ακόμα περισσότερες αγορές και ευκαιρίες.

Ωστόσο ο ανταγωνισμός αναμεσά στις εκατοντάδες ονομασίες προέλευσης και τις δεκάδες-αν όχι εκατοντάδες-χιλιάδες ετικέτες κρασιού, είναι τεράστιος. Η εμπειρία που πρέπει να δημιουργήσει ο παράγωγος για να ξεχωρίσει και να κερδίσει τις καρδιές αλλά και τα χρήματα των καταναλωτών είναι ίσως πιο σημαντική από το προϊόν αυτό καθ’ αυτό. Ειδικά τα μικρά οινοποιεία και οι μικρές οινοπαραγωγικές περιοχές με τις περιορισμένες δυνατότητες προβολής και προώθησης, πρέπει να διαφοροποιηθούν και να δημιουργήσουν ένα σημείο επαφής με τον εν δυνάμει πελάτη που θα τραβήξει την προσοχή του,  να πουν δηλαδή μια μοναδική ιστορία που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον. Η ιστορία αυτή όμως πρέπει να είναι αληθινή, ο τρόπος παρουσίασης αυθεντικός και το πάθος αναγκαίο για να συνεπάρει τον ακροατή. Κάνεις δεν θέλει να ακούει μια κασέτα, ένα επαναλαμβανόμενο μήνυμα που μιλάει για το μόχθο και την αγάπη που βάζει ο παράγωγος και για την απαράμιλλη ποιότητα των κρασιών του. Θέλει να νιώσει και να πιστέψει όλα αυτά που περιμένει από την υπόσχεση του παραγωγού. Το πάθος πρέπει να  λειτουργεί ως ενισχυτής του μηνύματος και δημιουργεί μια μοναδική σύνδεση με τον ακροατή του, που ίσως δύσκολα μπορεί να εξασφαλίσει μια ακριβή μελέτη μάρκετινγκ.

Το πάθος δεν λείπει από τον κόσμο του κρασιού, μερικές φόρες μάλιστα ξεχειλίζει. Ίσως να φταίει γι’ αυτό η διονυσιακή φύση του προϊόντος. Ωστόσο αν το κρασί μας έχει διδάξει μια αξία τα χιλιάδες χρονιά που συνοδεύει την ανθρωπότητα, αυτή είναι η αξία του μέτρου. Η υπερβολή δεν χωρά στο κρασί, μήτε στην παραγωγή του, μήτε στην κατανάλωση του αλλά κυρίως ούτε στην επιχειρηματικότητα.

Το κρασί μπορεί να είναι πολιτισμικό προϊόν αλλά δεν παύει να είναι προϊόν. Η καλή διάθεση όχι μόνο δεν είναι αρκετή, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων όταν δεν συνοδεύεται από τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες καταλήγει να είναι ζημιογόνα τόσο για την επιχείρηση όσο και για το άτομο που την επενδύει. Όλες οι αγορές δεν είναι ιδίες, και αναλόγως ποσό ψηλά βάζει τον πήχη μια επιχείρηση, για να επιτύχει κερδοφόρα τους στόχους της είναι απαραίτητο να έχει την υποστήριξη εξειδικευμένων, έμπειρων και επιτυχημένων συνεργατών. Με δυό λόγια: το πάθος μόνο δεν αρκεί.

Η αγορά στην Ελλάδα απέχει πολύ από το να είναι τέλεια. Οι στρεβλώσεις δημιουργούν εμπόδια σε μια οικονομία υπηρεσιών, που ούτε κοστολογούνται ούτε αμείβονται σωστά. Η οικονομική κρίση και τα capital control, πέταξαν στα σκουπίδια τα οποία business plan. Σε αυτά τα δεδομένα το πάθος των ανθρώπων του κρασιού, γεννά πολλές φορές ηρωικές προσπάθειες που σώζουν τελευταία στιγμή την κρίσιμη κατάσταση .

Όμως γιατί άραγε υπάρχουν τόσοι ήρωες στον κλάδο; Μήπως φταίει το συναίσθημα που είναι κυρίαρχο σε ό,τι κάνουμε;

Μήπως πρέπει να νερώσουμε λίγο το κρασί μας και πιο νηφάλιοι να δούμε την πραγματικότητα.

Σε μια Ελλάδα που εξάγει ανέργους, το ελληνικό κρασί είναι ένα από τα πιο σημαντικά εξαγώγιμα προϊόντα. Ο κλάδος έχει δυναμική και μέλλον και μπορεί να δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας. Επένδυση λοιπόν χρειάζεται, κυρίως στο ανθρώπινο δυναμικό με την ειδική κατάρτιση που είναι έτοιμο να προσφέρει.

Η συνέπεια, η συστηματικότητα, οι γνώσεις, η διορατικότητα δεν θα μειώσουν το πάθος πάρα μόνο τους ήρωες, που σήμερα ίσως είναι περισσότεροι απ’ ότι πρέπει.